Prehistoric Age in India in Odia

ପ୍ରାଚୀନ ଇତିହାସ ସେହି ସମୟକୁ ବୁଝାଏ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଲେଖା ଏବଂ ବିକାଶ ନଥିଲା | ଏହା ପାଞ୍ଚ ଅବଧି ଧାରଣ କରେ – ପାଲୋଲିଥିକ୍, ମେସୋଲିଥିକ୍, ନିଓଲିଥିକ୍, ୱାଲକୋଲିଥିକ୍ ଏବଂ ଆଇରନ୍ ଯୁଗ | OAS ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସ ଅଧୀନରେ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ |

ଏହି ଆର୍ଟିକିଲ୍ ଭାରତରେ ପ୍ରିହାଷ୍ଟୋରିକ୍ ​​ଯୁଗ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ସୂଚନା ଦେଇଥାଏ |

Prehistoric Age in India in Odia

ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତ

ଇତିହାସ

ଇତିହାସ (  ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦରୁ – ହିଷ୍ଟୋରିଆ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି “ଅନୁସନ୍ଧାନ”, ଅନୁସନ୍ଧାନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାପ୍ତ ଜ୍ଞାନ) ଅତୀତର ଅଧ୍ୟୟନ | ଇତିହାସ ହେଉଛି ଏକ ଛତା ଶବ୍ଦ ଯାହା ଅତୀତର ଘଟଣା ସହିତ ଜଡିତ ହେବା ସହିତ ଏହି ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟର ଆବିଷ୍କାର, ସଂଗ୍ରହ, ସଂଗଠନ, ଉପସ୍ଥାପନା ଏବଂ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ସହିତ ଜଡିତ |

ଏହାକୁ ପୂର୍ବ-ଇତିହାସ, ପ୍ରୋଟୋ-ଇତିହାସ ଏବଂ ଇତିହାସରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି |

1. ପୂର୍ବ-ଇତିହାସ – ଲେଖା ଉଦ୍ଭାବନ ପୂର୍ବରୁ ଘଟିଥିବା ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ବ-ଇତିହାସ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ପୂର୍ବ ଇତିହାସ ତିନୋଟି ପଥର ଯୁଗ ଦ୍ୱାରା ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି |
2. ପ୍ରୋଟୋ-ଇତିହାସ – ଏହା ପୂର୍ବ-ଇତିହାସ ଏବଂ ଇତିହାସ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମୟକୁ ବୁଝାଏ , ଯେଉଁଥିରେ ଏକ ସଂସ୍କୃତି ବା ସଂଗଠନ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିକଶିତ ହୋଇନଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏକ ସମସାମୟିକ ସାକ୍ଷର ସଭ୍ୟତାର ଲିଖିତ ରେକର୍ଡରେ ଏହାର ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି | ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ହରପନ୍ ସଭ୍ୟତାର ସ୍କ୍ରିପ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ଅବିଭାଜିତ ରହିଆସିଛି, ଯେହେତୁ ମେସୋପୋଟାମିଆନ୍ ଲେଖାରେ ଏହାର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, ଏହାକୁ ପ୍ରୋଟୋ-ଇତିହାସର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ଯେପରି, ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ 1500-600 ରୁ ବୈଦିକ ସଭ୍ୟତା ମଧ୍ୟ ପ୍ରୋଟୋ-ଇତିହାସର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ଙ୍କ  ଦ୍ୱାରା ନିଉଲିଥିକ୍ ଏବଂ ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ସଂସ୍କୃତି ମଧ୍ୟ ପ୍ରୋଟୋ-ଇତିହାସର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ |
3. ଇତିହାସ – ଲେଖାର ଉଦ୍ଭାବନ ପରେ ଅତୀତର ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ଲିଖିତ ରେକର୍ଡ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଉତ୍ସ ଉପରେ ଆଧାରିତ ସାହିତ୍ୟିକ ସମାଜର ଅଧ୍ୟୟନ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରେ |

ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସର ନିର୍ମାଣ

ଇତିହାସ ପୁନ ନିର୍ମାଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:

1. ଅଣ ସାହିତ୍ୟିକ ଉତ୍ସ |
2. ସାହିତ୍ୟ ଉତ୍ସ – ଯେଉଁଥିରେ ଧାର୍ମିକ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ସାହିତ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |

ଅଣ ସାହିତ୍ୟିକ ଉତ୍ସ |

• ମୁଦ୍ରା:  ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ମୁଦ୍ରା କାଗଜ ଆକାରରେ ନୁହେଁ ବରଂ ମୁଦ୍ରା ଭାବରେ ଦିଆଯାଇଥିଲା | ଭାରତରେ ମିଳିଥିବା ସର୍ବପ୍ରଥମ ମୁଦ୍ରାଗୁଡ଼ିକରେ କେବଳ କିଛି ପ୍ରତୀକ, ରୂପା ଓ ତମ୍ବାରେ ନିର୍ମିତ ମୁଦ୍ରା ଚିହ୍ନିତ ମୁଦ୍ରା ରହିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁଦ୍ରାଗୁଡ଼ିକରେ ରାଜା, ଦେବତା, ତାରିଖ ଇତ୍ୟାଦି ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା | ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ |  ଏହା ଅନେକ ଶାସକ ରାଜବଂଶର ଇତିହାସକୁ ପୁନ ନିର୍ମାଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲା, ବିଶେଷ କରି ଇଣ୍ଡୋ-ଗ୍ରୀକ୍ ଯେଉଁମାନେ ଉତ୍ତର ଆଫଗାନିସ୍ତାନରୁ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ପ୍ରଥମରେ ଭାରତକୁ ଶାସନ କରୁଥିଲେ |  ମୁଦ୍ରାଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ରାଜବଂଶର ଅର୍ଥନତିକ ଇତିହାସ ଉପରେ ଆଲୋକ ପକାଇଥାଏ ଏବଂ ସେହି ସମୟର ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ, କଳା, ଧର୍ମ ପରି ଜଡିତ ବିଭିନ୍ନ ପାରାମିଟର ଉପରେ ଇନପୁଟ୍ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ | ଏହା ଧାତୁ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଗ୍ରଗତି ବୁଝିବାରେ  ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ | (ମୁଦ୍ରାର ଅଧ୍ୟୟନ କୁହାଯାଏ |Numismatics) |
• ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ / ସାମଗ୍ରୀ ରହିଥାଏ:  ବିଜ୍ଞାନ ଯାହା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ପୁରାତନ ମୂଳା ଖୋଳିବା ସହିତ  କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, କ୍ରମାଗତ ସ୍ତରରେ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କର ବସ୍ତୁ ଜୀବନର ଏକ ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୁଏ, ଏହାକୁ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ କୁହାଯାଏ | ଖନନ ଏବଂ ଅନୁସନ୍ଧାନର ଫଳ ସ୍ୱରୂପ ସାମଗ୍ରୀ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହୋଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଏ | ରେଡିଓକାର୍ବନ୍ ଡେଟିଂ ଅନୁଯାୟୀ ସେମାନଙ୍କର ତାରିଖ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି | ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ହରପାନ ସମୟର ଖନନ ହୋଇଥିବା ସାଇଟଗୁଡିକ ସେହି ଯୁଗରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ | ସେହିପରି, ମେଗାଲିଥସ୍ (ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର କବର) ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ 300 ପୂର୍ବରୁ ଡେକାନ୍ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ଆଲୋକ ଦେଇଥାଏ | ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦର ଇତିହାସ ଉଦ୍ଭିଦ ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶଗୁଡିକର ପରୀକ୍ଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଣାଶୁଣା, ବିଶେଷକରି ପଲିଥିନ ବିଶ୍ଳେଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ |
• ଲେଖା / ପ୍ରଶସ୍ତ –  (ପ୍ରାଚୀନ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକର ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ବ୍ୟାଖ୍ୟାକୁ ଏପିଗ୍ରାଫି କୁହାଯାଏ) | କଠିନ ପୃଷ୍ଠଗୁଡ଼ିକରେ ଖୋଦିତ ଲେଖା ଯେପରିକି ପଥର ଏବଂ ତମ୍ବା ପରି ଧାତୁ ଯାହା ସାଧାରଣତ some କିଛି ସଫଳତା, ଧାରଣା, ରାଜକୀୟ ଆଦେଶ ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମକୁ ବୁଝିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେହି ଯୁଗର ପ୍ରଶାସନିକ ନୀତି | ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଅଶୋକା ଦ୍ୱାରା ଜାରି କରାଯାଇଥିବା ରାଜ୍ୟ ନୀତିର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଏବଂ ଡେକାନ୍ର ରାଜା ସତ୍ୟବାହାନଙ୍କ ଜମି ଅନୁଦାନକୁ ରେକର୍ଡ କରୁଥିବା ଲେଖା |
• ବିଦେଶୀ ଖାତା:  ବିଦେଶୀ ଆକାଉଣ୍ଟ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱଦେଶୀ ସାହିତ୍ୟକୁ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ କରାଯାଇପାରିବ | ଭାରତକୁ ଗ୍ରୀକ୍, ଚାଇନିଜ୍ ଏବଂ ରୋମାନ୍ ପରିଦର୍ଶକ ଆସିଥିଲେ, ଯାତ୍ରୀ କିମ୍ବା ଧାର୍ମିକ ରୂପାନ୍ତରକାରୀ ଭାବରେ, ଏବଂ ଆମର historical ତିହାସିକ ଅତୀତର ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ବିବରଣୀ ଛାଡିଥିଲେ | ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେତେକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲେ:
  • ଗ୍ରୀକ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ମେଗାଷ୍ଟେନସ୍ “ଇଣ୍ଡିକା” ଲେଖିଥିଲେ ଏବଂ ମୌର୍ଯ୍ୟ  ସମାଜ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନ ବିଷୟରେ ବହୁମୂଲ୍ୟ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।
  • ଗ୍ରୀକ୍ ଭାଷାରେ ଲିଖିତ “ପେରିପ୍ଲସ୍ ଅଫ୍ ଏରିଥ୍ରିଆନ୍ ସାଗର” ଏବଂ “ଟୋଲେମିଙ୍କ ଭୂଗୋଳ” ଉଭୟ ଭାରତ ଏବଂ ରୋମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ବନ୍ଦର ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ବିଷୟରେ ମୂଲ୍ୟବାନ ସୂଚନା ଦେଇଥାଏ।
  • ଫା-ହେନ୍, ଜଣେ ବୁଦ୍ଧ ଭ୍ରମଣକାରୀ ଗୁପ୍ତମାନଙ୍କ ଯୁଗର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ବିବରଣୀ ଛାଡିଥିଲେ।
  • ବୌଦ୍ଧ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀ ହସୁଆନ୍-ଟାଙ୍ଗ ଭାରତ ଗସ୍ତରେ ଯାଇ ରାଜା ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କ ସମୟରେ ଭାରତ ଏବଂ ନାଲଣ୍ଡା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୌରବ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ

• 

ଭାରତରେ ପ୍ରାକ୍ or ତିହାସିକ ସମୟ – ଉପକରଣ ଅନୁଯାୟୀ |

ପ୍ରାଚୀନ ଇତିହାସକୁ ସେତେବେଳେ ବ୍ୟବହୃତ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ଅନୁଯାୟୀ ବିଭିନ୍ନ ଅବଧିରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ |

1. 1. ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଅବଧି (ପୁରୁଣା ପଥର ଯୁଗ): 500,000 BCE – 10,000 BCE |
   2. ମେସୋଲିଥିକ୍ ସମୟ (ବିଳମ୍ବ ପଥର ଯୁଗ): 10,000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ – 6000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |
   3. ନିଉଲିଥିକ୍ ସମୟ (ନୂତନ ପଥର ଯୁଗ): 6000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ – 1000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |
   4. ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ସମୟ (ପଥର ତମ୍ବା ଯୁଗ): 3000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ – 500 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |
   5. ଲୌହ ଯୁଗ: 1500 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ – 200 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |

ପଥର ଯୁଗ |

ପଥର ଯୁଗ ହେଉଛି ପ୍ରାଚୀନ କାଳ, ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟର ବିକାଶର ସମୟ, ତେଣୁ ଏହି ସମୟ ପାଇଁ ସୂଚନାର ମୂଳ ଉତ୍ସ ହେଉଛି ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନ | ରୋବର୍ଟ ବ୍ରୁସ୍ ଫୁଟ୍ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ଯିଏ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପାଲୋଇଲିଥିକ୍ ଉପକରଣ, ପାଲାଭାରାମ ହ୍ୟାଣ୍ଡାକ୍ସ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ |

ଭ ge ଗୋଳିକ ଯୁଗ , ପଥର ଉପକରଣର ପ୍ରକାର ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ସହାୟକତା ଆଧାରରେ, ଭାରତୀୟ ପଥର ଯୁଗକୁ ମୁଖ୍ୟତ ତିନି ପ୍ରକାରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି-

• ପାଲୋଇଲିଥିକ୍ ଯୁଗ (ପୁରୁଣା ପଥର ଯୁଗ): ସମୟ – 500,000 – 10,000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |
• ମେସୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ (ବିଳମ୍ବିତ ପଥର ଯୁଗ): ସମୟ – 10,000 – 6000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |
• ନବକଳେବର ଯୁଗ (ନୂତନ ପଥର ଯୁଗ): ସମୟ – 6000 – 1000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |

ପାଲୋଇଲିଥିକ୍ ଯୁଗ (ପୁରୁଣା ପଥର ଯୁଗ)

‘ପାଲାଇଓଲିଥିକ୍’ ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ‘ପାଲାଇଓ’ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ଯାହାର ଅର୍ଥ ପୁରାତନ ଏବଂ’ ଲିଥିକ୍ ‘ଅର୍ଥାତ୍ ପଥର | ତେଣୁ, ପାଲୋଇଲିଥିକ୍ ଯୁଗ ପୁରୁଣା ପଥର ଯୁଗକୁ ବୁଝାଏ | ଭାରତର ପୁରାତନ ପଥର ଯୁଗ ବା ପଲିଓଲିଥିକ୍ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ଲାଇଷ୍ଟୋସିନ୍ ଅବଧି କିମ୍ବା ବରଫ ଯୁଗରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା , ଯାହା ଯୁଗର ଏକ ଭୌଗୋଳିକ ସମୟ ଅଟେ ଯେତେବେଳେ ପୃଥିବୀ ବରଫ ଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ପାଗ ଏତେ ଥଣ୍ଡା ଥିଲା ଯେ ମାନବ କିମ୍ବା ଉଦ୍ଭିଦ ଜୀବନ ବଞ୍ଚି ପାରିବ ନାହିଁ | କିନ୍ତୁ ଟ୍ରପିକାଲ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ, ଯେଉଁଠାରେ ବରଫ ତରଳି ଯାଇଥିଲା, ପ୍ରାଥମିକ ପ୍ରଜାତିର ପୁରୁଷମାନେ ବିଦ୍ୟମାନ ହୋଇପାରନ୍ତି |

ପାଲୋଇଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ମୁଖ୍ୟ ଗୁଣ –

1. ଭାରତୀୟ ଲୋକମାନେ ‘ନେଗ୍ରିଟୋ’ ଜାତିର ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ଖୋଲା ଆକାଶ, ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା, ଗୁମ୍ଫା ଏବଂ ପଥର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀରେ ବାସ କରୁଥିଲେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।
2. ସେମାନେ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହକାରୀ ଥିଲେ, ବଣୁଆ ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ଖାଉଥିଲେ ଏବଂ ଶିକାରରେ ବଞ୍ଚିଥିଲେ।
3. ଘର, କୁମ୍ଭାର, କୃଷି ବିଷୟରେ କୌଣସି ଜ୍ଞାନ ନଥିଲା | ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସେମାନେ ନିଆଁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ।
4. ଉପର ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗରେ ଚିତ୍ରକଳା ଆକାରରେ କଳାର ପ୍ରମାଣ ଅଛି |
5. ମଣିଷମାନେ ହାତ କୁରାଢ଼ୀ, ଚପର, ବ୍ଲେଡ୍, ବୁରିନ୍ ଏବଂ ସ୍କ୍ରାପର୍ ପରି ଅପରିଷ୍କୃତ, ରୁଗ୍ ପଥର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ |

ପାଲୋଲିଥିକ୍ ପୁରୁଷମାନଙ୍କୁ ଭାରତରେ ‘କ୍ୱାର୍ଟଜାଇଟ୍ ‘ ପୁରୁଷ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ କାରଣ ପଥର ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ କ୍ୱାର୍ଟଜାଇଟ୍ ନାମକ ଏକ କଠିନ ପଥରରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା |

ଭାରତରେ ପୁରାତନ ପଥର ଯୁଗ ବା ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗକୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ପଥର ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରକୃତି ଅନୁଯାୟୀ ତିନୋଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି |

1. ଲୋୟର ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ: ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ 100,000 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ |
2. ମଧ୍ୟମ ପାଲୋଲିଥିକ୍ ବୟସ: 100,000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ – 40,000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |
3. ଉପର ପାଲୋଲିଥିକ୍ ବୟସ: 40,000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ – 10,000 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ |

ଲୋୟର ପାଲୋଇଲିଥିକ୍ ଯୁଗ (ପ୍ରାଥମିକ ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ)

• ଏହା ବରଫ ଯୁଗର ଅଧିକ ଅଂଶକୁ ଆବୃତ କରେ |
• ଶିକାରୀ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହକାରୀ; ବ୍ୟବହୃତ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ହାତ କୁରାଢ଼ୀ, ଚପର ଏବଂ କ୍ଲିଭର | ସାଧନଗୁଡ଼ିକ କଠିନ ଏବଂ ଭାରୀ ଥିଲା |
• ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ବୋରି ହେଉଛି ସର୍ବପ୍ରଥମ ନିମ୍ନ ପାଲୋଲିଥିକ୍ ସାଇଟ୍ |
• ଉପକରଣ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ଚୂନ ପଥର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା |
• ନିମ୍ନ ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନଗୁଡିକ |
  • ସୋନ୍ ଉପତ୍ୟକା (ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ)
  • ତର ମରୁଭୂମିରେ ସାଇଟ୍ |
  • କାଶ୍ମୀର
  • ମେୱାର ସମତଳ |
  • ସୌରାଷ୍ଟ୍ର
  • ଗୁଜୁରାଟ
  • କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭାରତ
  • ଡେକାନ୍ ମାଳଭୂମି |
  • ଚଟାନାଗପୁର ମାଳଭୂମି |
  • ଗୁହାଳ ନଦୀର ଉତ୍ତର
  • ୟୁପିରେ ବେଲାନ୍ ଉପତ୍ୟକା |
• ଗୁମ୍ଫା ଏବଂ ପଥର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳ ସହିତ ବାସସ୍ଥାନ ସ୍ଥାନ ଅଛି |
• ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଭୀମବେଟ୍କା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ |

ମଧ୍ୟମ ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ |

• ବ୍ୟବହୃତ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଫ୍ଲେକ୍, ବ୍ଲେଡ୍, ପଏଣ୍ଟର୍, ସ୍କ୍ରାପର୍ ଏବଂ ବୋରର୍ |
• ସାଧନଗୁଡ଼ିକ ଛୋଟ, ହାଲୁକା ଏବଂ ପତଳା ଥିଲା |
• ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ହାତ କୁରାଢ଼ିର ବ୍ୟବହାରରେ ହ୍ରାସ ଘଟିଥିଲା ​​|
• ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମଧ୍ୟମ ପାଲୋଲିଥିକ୍ ବୟସ ସାଇଟ୍ |
  • ୟୁପିରେ ବେଲାନ୍ ଉପତ୍ୟକା |
  • ଲୁନି ଉପତ୍ୟକା (ରାଜସ୍ଥାନ)
  • ପୁଅ ଏବଂ ନର୍ମଦା ନଦୀ |
  • ଭୀମବେଟ୍କା |
  • ତୁଙ୍ଗଭଦ୍ର ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା |
  • ପୋଟୱାର୍ ମାଳଭୂମି (ଇଣ୍ଡସ୍ ଏବଂ ଜେଲମ୍ ମଧ୍ୟରେ)
  • ସାଙ୍ଗାଓ ଗୁମ୍ଫା (ପେଶୱାର, ପାକିସ୍ଥାନ ନିକଟରେ)

ଉପର ପାଲୋଲିଥିକ୍ ବୟସ |

• ଉପର ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ ବରଫ ଯୁଗର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସହିତ ସମକକ୍ଷ ହେଲା ଯେତେବେଳେ ଜଳବାୟୁ ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାବରେ ଉଷ୍ମ ଏବଂ କମ୍ ଆର୍ଦ୍ର ହୋଇଗଲା |
• ହୋମୋ ସାପିଏନ୍ସର ଉତ୍ପତ୍ତି |
• ସାଧନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ନୂତନତ୍ୱ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଅବଧି ଚିହ୍ନିତ | ଛୁଞ୍ଚି, ହାରପନ୍, ସମାନ୍ତରାଳ ପାର୍ଶ୍ୱ ବ୍ଲେଡ୍, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଉପକରଣ ଏବଂ ବୁରିନ୍ ଉପକରଣ ସହିତ ଅନେକ ଅସ୍ଥି ଉପକରଣ |
• ଉପର ପାଲୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନଗୁଡିକ |
  • ଭୀମବେଟ୍କା (ଭୋପାଳର ଦକ୍ଷିଣ) – ଏଠାରେ  ହାତ କୁକୁରାଢ଼ୀ ଏବଂ କ୍ଲିଭର, ବ୍ଲେଡ୍, ସ୍କ୍ରାପର୍ ଏବଂ କିଛି ବୁରିନ୍ ମିଳିଛି |
  • ବେଲାନ୍ |
  • ପୁଅ
  • ଚୋଟା ନାଗପୁର ମାଳଭୂମି (ବିହାର)
  • ମହାରାଷ୍ଟ୍ର
  • ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ
  • ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ପୂର୍ବ ଘାଟ |
  • କେବଳ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କୁର୍ନୁଲ ଏବଂ ମୁଚଚାଟଲା ଚିଣ୍ଟାମଣି ଗାଭିର ଗୁମ୍ଫା ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ଅସ୍ଥି ସାଧନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି।

ମେସୋଲିଥିକ୍ ଅବଧି (ମଧ୍ୟମ ପଥର ଯୁଗ)

ମେସୋଲିଥିକ୍ ଶବ୍ଦ ଦୁଇଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି – ‘ମେସୋ’ ଏବଂ ‘ଲିଥିକ୍’ | ଗ୍ରୀକ୍ ଭାଷାରେ ‘ମେସୋ’ ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟମ ଏବଂ ‘ଲିଥିକ୍’ ଅର୍ଥ ପଥର | ତେଣୁ, ପ୍ରାଚୀନ କାଳର ମେସୋଲିଥିକ୍ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ‘ମଧ୍ୟମ ପଥର ଯୁଗ’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ |

ଉଭୟ ମେସୋଲିଥିକ୍ ଏବଂ ନେଓଲିଥିକ୍ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ହୋଲୋସିନ୍ ଯୁଗର ଅଟେ | ଏହି ଯୁଗରେ, ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା, ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ମ ହେଲା ଯାହା ଦ୍ୱାରା  ବରଫ ତରଳିଗଲା ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ଏବଂ ଜୀବଜନ୍ତୁରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଲା |

ମେସୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ଚରିତ୍ରଗତ ବ features ଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ |

• ଏହି ବୟସର ଲୋକମାନେ ପ୍ରଥମେ ଶିକାର, ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହରେ ବଞ୍ଚିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେମାନେ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ  ଗୃହପାଳିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ଚାଷ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା କୃଷି ପାଇଁ ଏକ ପଥ ପରିଷ୍କାର ହୋଇଥିଲା ।
• ଗୃହପାଳିତ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ପଶୁଟି ହେଉଛି କୁକୁରର ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ | ମେଣ୍ଢା ଓ ଛେଳି ସବୁଠୁ ସାଧାରଣ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁ ଥିଲେ।
• ମେସୋଲିଥିକ୍ ଲୋକମାନେ ଗୁମ୍ଫା ଏବଂ ଖୋଲା ପଡ଼ିଆ ସହିତ ଅର୍ଦ୍ଧ ସ୍ଥାୟୀ ବସ୍ତିରେ ରହୁଥିଲେ  |
• ଏହି ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଜୀବନରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ସହିତ ମୃତମାନଙ୍କୁ କବର ଦେଇଥିଲେ |
• ଏହି ଯୁଗର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସାଧନଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ମାଇକ୍ରୋଲିଥସ୍ – କ୍ଷୁଦ୍ର ପଥର ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତ କ୍ରିପ୍ଟୋ-ସ୍ଫଟିକ୍ ସିଲିକା, କାଲସେଡୋନି କିମ୍ବା ଚର୍ଟରେ ନିର୍ମିତ, ଉଭୟ ଜ୍ୟାମିତିକ ଏବଂ ଅଣ-ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି | ସେଗୁଡିକ କେବଳ ସାଧନ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନଥିଲା ବରଂ କାଠ କିମ୍ବା ହାଡ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲରେ ହାଫ୍ଟ କରିବା ପରେ ଯୌଗିକ ଉପକରଣ, ବର୍ଚ୍ଛା, ତୀର ମୁଣ୍ଡ, ଦାଆ ତିଆରି କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା | ଏହି ମାଇକ୍ରୋଲିଥ୍ସ ମେସୋଲିଥିକ୍ ମଣିଷକୁ ଛୋଟ ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ପକ୍ଷୀ ଶିକାର କରିବାରେ ସକ୍ଷମ କରିଥିଲା ​​|
• ମେସୋଲିଥିକ୍ ପୁରୁଷମାନେ ପଶୁ ଚର୍ମରେ ତିଆରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ |
• ମେସୋଲିଥିକ୍ ଲୋକମାନେ କଳା ପ୍ରେମୀ ଥିଲେ ଏବଂ ରକ୍ ଆର୍ଟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ | ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ବିଷୟବସ୍ତୁ ମୁଖ୍ୟତ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଏବଂ ଶିକାର ଦୃଶ୍ୟ, ନୃତ୍ୟ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ମଧ୍ୟ ଏହିପରି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଚିତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲା | ଏହି ପଥର ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରଥାଗୁଡ଼ିକର ବିକାଶ ବିଷୟରେ ଏକ ଧାରଣା ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ଲିଙ୍ଗ ଆଧାରରେ ଶ୍ରମ ବିଭାଜନକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ |
• ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଗଙ୍ଗା ସମତଳର ପ୍ରଥମ ମାନବ ଉପନିବେଶକରଣ ଘଟିଥିଲା ​​|

ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମେସୋଲିଥିକ୍ ସାଇଟ୍ |

• ରାଜସ୍ଥାନର ବାଗୋର ହେଉଛି ଭାରତର ସବୁଠୁ ବଡ ଏବଂ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ହୋଇଥିବା ମେସୋଲିଥିକ୍ ସାଇଟ୍ | ବାଗୋର  କୋଥାରି ନଦୀରେ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ପଶୁମାନଙ୍କର ହାଡ ଏବଂ ଶେଲ ସହିତ ମାଇକ୍ରୋଲିଥ ଖନନ କରାଯାଇଛି |
• ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଆଦାମଗଡ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଗୃହପାଳିତ ପାଇଁ ପ୍ରାଥମିକ ପ୍ରମାଣ ପ୍ରଦାନ କରେ |
• ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ 150 ମେସୋଲିଥିକ୍ ରକ୍ ଆର୍ଟ ସାଇଟ୍ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଭୀମବେଟ୍କା ଗୁମ୍ଫା (ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ), ଖରୱାର, ଜାଓରା ଏବଂ କାଥୋଟିଆ (ସାଂସଦ), ସୁନ୍ଦରଗଡ ଏବଂ ସମ୍ବଲପୁର (ଓଡିଶା), ଏଜୁଥୁ ଗୁହା (କେରଳ) ପରି ଭାରତରେ ସମୃଦ୍ଧ ଏକାଗ୍ରତା ରହିଛି  |
• ତାପୀ , ସାବରମାଟି, ନର୍ମଦା, ଏବଂ ମାହିର କିଛି ଉପତ୍ୟକାରେ ମାଇକ୍ରୋଲିଥ୍ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।
• ଗୁଜୁରାଟର ଲାଙ୍ଗନାଜ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ବିହାରାନପୁର ମଧ୍ୟ ମେସୋଲିଥିକ୍ ସ୍ଥାନ ଅଟେ | ଲାଙ୍ଗନାଜରୁ ବଣୁଆ ଜନ୍ତୁର ଅସ୍ଥି  (ଗଧ, ବ୍ଲାକ୍ବକ୍ ଇତ୍ୟାଦି) ଖନନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସ୍ଥାନରୁ ଅନେକ ମାନବ କଙ୍କାଳ ଏବଂ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ମାଇକ୍ରୋଲିଥ୍ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି |
• ଯଦିଓ ଅଧିକାଂଶ ମେସୋଲିଥିକ୍ ସ୍ଥାନଗୁଡିକରେ କୁମ୍ଭାର ଅନୁପସ୍ଥିତ, ସେଗୁଡିକ ଲାଙ୍ଗନାଜ୍ (ଗୁଜୁରାଟ) ଏବଂ ମିର୍ଜାପୁର (ୟୁପି) ର କୈମୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି  |

ନିଓଲିଥିକ୍ ଅବଧି (ନୂତନ ପଥର ଯୁଗ)

ନିଓଲିଥିକ୍ ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ‘ନିଓ’ ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ନୂତନ ଏବଂ ‘ଲିଥିକ୍’ ଅର୍ଥାତ୍ ପଥର | ଏହିପରି, ନିଉଲିଥିକ୍ ଯୁଗ ଶବ୍ଦ ‘ନୂତନ ପଥର ଯୁଗ’ କୁ ବୁଝାଏ | ଏହା ମନୁଷ୍ୟର ସାମାଜିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନତିକ ଜୀବନରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିବାରୁ ଏହାକୁ ‘ନିଓଲିଥିକ୍ ବିପ୍ଳବ’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ | ନିଓଲିଥିକ୍ ଯୁଗରେ ମନୁଷ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହକାରୀଙ୍କଠାରୁ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ପରିଣତ ହେଲା |

ନିଉଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ଚରିତ୍ରଗତ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ |

• ଉପକରଣ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ର – ଲୋକମାନେ ପଲିସି ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ଉପକରଣ ବ୍ୟତୀତ ମାଇକ୍ରୋଲିଥିକ୍ ବ୍ଲେଡ୍  ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ | ଭୂମି ଏବଂ ପଲିସ୍ ହୋଇଥିବା ହାତ କୁରାଢ଼ୀ ପାଇଁ ସେଲ୍ଟର ବ୍ୟବହାର ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା | ସେଗୁଡିକ ହାଡରେ ନିର୍ମିତ ଉପକରଣ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ – ଯେପରିକି ଛୁଞ୍ଚି, ସ୍କ୍ରାପର୍, ବୋରର୍, ତୀର ମୁଣ୍ଡ ଇତ୍ୟାଦି | ନୂତନ ପଲିସିଡ୍ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର ମଣିଷମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଚାଷ, ଶିକାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ସହଜ କରିଥାଏ |
• କୃଷି –  ନବକଳେବର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଜମି ଚାଷ କରିଥିଲେ ଏବଂ ରାଗି ଏବଂ ଘୋଡା ଗ୍ରାମ (କୁଲାଟି) ପରି ଫଳ ଏବଂ ମକା ଚାଷ କରିଥିଲେ | ସେମାନେ ଗୋରୁ, ମେଣ୍ଢା ଓ ଛେଳି ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରୁଥିଲେ।
• କୁମ୍ଭାର – କୃଷିର ଆଗମନ ସହିତ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ  କରିବା ସହିତ ରାନ୍ଧିବା, ଉତ୍ପାଦ ଖାଇବା ଇତ୍ୟାଦି ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିଲେ | ସେଥିପାଇଁ ଏହା କହିଛି ଯେ କୁମ୍ଭାର ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଦେଖାଦେଇଛି | ଏହି ସମୟର କୁମ୍ଭାରକୁ ଧୂସର ସଫ୍ଟୱେର୍, କଳା ପୋଡିଯାଇଥିବା ପାତ୍ର, ଏବଂ ମ୍ୟାଟ୍ ପ୍ରଭାବିତ ପାତ୍ରରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା | ନିଓଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ହସ୍ତତନ୍ତ କୁମ୍ଭାର ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ହାଣ୍ଡି ତିଆରି ପାଇଁ ପାଦ ଚକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା |
• ଗୃହ ଏବଂ ସ୍ଥିର ଜୀବନ – ନିଉଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଆୟତାକାର କିମ୍ବା ବୃତ୍ତାକାର ଘରେ  ରହୁଥିଲେ ଯାହା କାଦୁଅ ଏବଂ ନଳାରେ ନିର୍ମିତ | ନବକଳେବର ପୁରୁଷମାନେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ କିପରି ଡଙ୍ଗା ତିଆରି କରିବେ ଏବଂ ସୂତା, ଲୋମ ଏବଂ କପଡା ବୁଣି ପାରିବେ | ନିଉଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ସ୍ଥିର ଜୀବନଯାପନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସଭ୍ୟତାର ଆରମ୍ଭ ପାଇଁ ବାଟ ଖୋଲିଥିଲେ।

ନବକଳେବର ଲୋକମାନେ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳଠାରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ରହୁନଥିଲେ। ସେମାନେ ମୁଖ୍ୟତ ପାହାଡ଼ିଆ ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା, ପଥର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳ ଏବଂ ପାହାଡ଼ର ଚଟାଣରେ ବାସ କରୁଥିଲେ, କାରଣ ସେମାନେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଉପକରଣ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ |

ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଓଲିଥିକ୍ ସାଇଟ୍ |

• କୋଲଡିହୱା ଏବଂ ମହାହାରା (ଆହ୍ଲାବାଦର ଦକ୍ଷିଣରେ ଅବସ୍ଥିତ) – ଏହି ସାଇଟ୍ ଅଶୋଧିତ ହାତ ତିଆରି କୁମ୍ଭାର ସହିତ ବୃତ୍ତାକାର ହାଟର ପ୍ରମାଣ ପ୍ରଦାନ କରେ | ଚାଉଳର ପ୍ରମାଣ ମଧ୍ୟ ଅଛି, ଯାହା ଚାଉଳର ସର୍ବ ପୁରାତନ ପ୍ରମାଣ, କେବଳ ଭାରତରେ ନୁହେଁ ବିଶ୍ୱର ଯେକୌଣସି  ସ୍ଥାନରେ |
• ମେହେରଗଡ (ବାଲୁଚିସ୍ତାନ, ପାକିସ୍ଥାନ) – ସର୍ବପ୍ରଥମ ନିଉଲିଥିକ୍ ସ୍ଥାନ, ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଶୁଖାଯାଇଥିବା ଇଟା ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଘରେ ରହୁଥିଲେ ଏବଂ କପା ଏବଂ ଗହମ ପରି ଫସଲ ଚାଷ କରିଥିଲେ |
• ବୁର୍ଜାହୋମ (କାଶ୍ମୀର) – ଘରୋଇ କୁକୁରମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ମାଲିକମାନଙ୍କ ସହିତ କବରରେ କବର ଦିଆଗଲା; ଲୋକମାନେ ଗର୍ତ୍ତରେ ରହୁଥିଲେ ଏବଂ ପଲିସି ପଥରରେ ତିଆରି ଉପକରଣ ଏବଂ ହାଡ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ |
• ଗୁଫକ୍ରାଲ (କାଶ୍ମୀର) – ଏହି ନବକଳେବର ସ୍ଥାନ ଗର୍ତ୍ତ ବାସସ୍ଥାନ, ପଥର ଉପକରଣ ଏବଂ ଘରଗୁଡିକରେ କବର ସ୍ଥାନ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ |
• ଚିରାଣ୍ଡ (ବିହାର) – ନବକଳେବର ପୁରୁଷମାନେ ହାଡରେ ନିର୍ମିତ ଉପକରଣ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ |
• ପାଇକଲିହଲ୍, ବ୍ରହ୍ମଗିରି, ମାସ୍କି, ଟକ୍କାଲାକୋଟା, ହାଲୁର (କର୍ଣ୍ଣାଟକ) – ଲୋକମାନେ ଗୋରୁ ପାଳକ ଥିଲେ | ସେମାନେ ମେଣ୍ଢା ଓ ଛେଳି ପାଳୁଥିଲେ। ପାଉଁଶ ମୁଣ୍ଡ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି।
• ବେଲାନ୍ ଭ୍ୟାଲି (ଯାହା ବିନ୍ଦିଆର ଉତ୍ତର ସ୍ପର୍ସରେ ଏବଂ ନର୍ମଦା ଉପତ୍ୟକାର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ) – ଏହି ତିନୋଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅର୍ଥାତ୍ ପାଲୋଲିଥିକ୍, ମେସୋଲିଥିକ୍ ଏବଂ ନବକଳେବର ଯୁଗ କ୍ରମରେ ମିଳିଥାଏ |

ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ (ପଥର ତମ୍ବା ଯୁଗ)

ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ ପଥର ଉପକରଣ ସହିତ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାରର ଆବିର୍ଭାବକୁ ଚିହ୍ନିତ କଲା | ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରଥମ ଧାତୁ ତମ୍ବା ଥିଲା | ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗ ମୁଖ୍ୟତ ହରପପନ୍ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଦେଶର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏହା ବ୍ରୋଞ୍ଜ ହରପନ ସଂସ୍କୃତିର ସମାପ୍ତି ପରେ ଦେଖାଯାଏ |

ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ଯୁଗର ଗୁଣ |

• କୃଷି ଏବଂ ଗୋରୁ ପାଳିବା – ପଥର-ତମ୍ବା ଯୁଗରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଚାଷ କରିଥିଲେ | ସେମାନେ ଗାଈ, ମେଣ୍ଢା, ଛେଳି, ଘୁଷୁରୀ ଏବଂ ବୁଝାଏ ଏବଂ ହରିଣ ଶିକାର କଲେ। ସେମାନେ ଘୋଡା ସହିତ ପରିଚିତ ଥିଲେ କି ନାହିଁ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ। ଲୋକମାନେ ଗୋମାଂସ ଖାଇଲେ କିନ୍ତୁ ଘୁଷୁରି ଘୁଷୁରୀ ଗ୍ରହଣ କଲେ ନାହିଁ ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଲୋକମାନେ ଗହମ ଏବଂ ଚାଉଳ ଉତ୍ପାଦନ କରିଥିଲେ, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ବଜ୍ରା ଚାଷ କରିଥିଲେ | ସେମାନେ ମସୁର (ମସୁର), କଳା ଗ୍ରାମ, ସବୁଜ ଗ୍ରାମ, ଏବଂ ଘାସ ମଟର ପରି ଅନେକ ଡାଲି ଉତ୍ପାଦନ କରିଥିଲେ | ଡେକାନ୍ର କଳା ସୂତା ମାଟିରେ କପା ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ରାଗି, ବାଜ୍ରା ଏବଂ ନିମ୍ନ ଡେକାନରେ ଅନେକ ମିଲେଟ୍ ଚାଷ ​​କରାଯାଇଥିଲା | ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ପଥର-ତମ୍ବା ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଲୋକମାନେ ମୁଖ୍ୟତ ମାଛ ଏବଂ ଚାଉଳ ଉପରେ ରହୁଥିଲେ, ଯାହାକି ଦେଶର ସେହି ଭାଗରେ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଖାଦ୍ୟ ଅଟେ |
• କୁମ୍ଭାର – ପଥର-ତମ୍ବା ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଲୋକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର କୁମ୍ଭାର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ କଳା ଏବଂ ନାଲି କୁମ୍ଭାର କୁହାଯାଏ ଏବଂ ସେହି ଯୁଗରେ ବହୁଳ ଭାବରେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିବା ପରି ମନେହୁଏ | ଓଚର ରଙ୍ଗର କୁମ୍ଭାର ମଧ୍ୟ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା | କୁମ୍ଭାରର ଚକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଧଳା ର ମୁଖ୍ୟ ଡିଜାଇନ୍ ସହିତ ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା |
• ଗ୍ରାମୀଣ ବସତି – ପଥର ଯୁଗରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ବସ୍ତି ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣିତ  ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ପୋଡିଯାଇଥିବା ଇଟା ସହିତ ପରିଚିତ ନଥିଲେ | ସେମାନେ କାଦୁଅ ଇଟା ତିଆରି କାଠ ଘରେ ରହୁଥିଲେ। ଏହି ଯୁଗ ସାମାଜିକ ଅସମାନତାର ଆରମ୍ଭକୁ ମଧ୍ୟ ଚିହ୍ନିତ କରିଥିଲା, ଯେହେତୁ ମୁଖିଆମାନେ ଆୟତାକାର ଘରେ ରହୁଥିବାବେଳେ ସାଧାରଣ ଲୋକମାନେ ଗୋଲାକାର ହାଟରେ ରହୁଥିଲେ | ସେମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମଗୁଡିକ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରର 35 ରୁ ଅଧିକ ଘର, ବୃତ୍ତାକାର କିମ୍ବା ଆୟତାକାର ଆକାରରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା | ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ଅର୍ଥନୀତି ଏକ ଗ୍ରାମ ଅର୍ଥନୀତି ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ |
• କଳା ଏବଂ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ – ଚଲ୍କୋଲିଥିକ୍ ଲୋକମାନେ ବିଶେଷଜ୍ଞ କପର୍ସମିଥ୍ ଥିଲେ | ସେମାନେ ତମ୍ବା ତରଳିବାର କଳା ଜାଣିଥିଲେ ଏବଂ ଭଲ ପଥର କର୍ମଚାରୀ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ | ସେମାନେ ବୁଣା ଏବଂ ବୁଣା ଜାଣିଥିଲେ ଏବଂ କପଡା ତିଆରି କରିବାର କଳା ସହିତ ଭଲ ଭାବରେ ପରିଚିତ ଥିଲେ | ତଥାପି, ସେମାନେ ଲେଖିବାର କଳା ଜାଣି ନଥିଲେ |
• ପୂଜାପାଠ – ପୃଥିବୀ ଦେବୀମାନଙ୍କର ଛୋଟ ମାଟି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କଲକୋଲିଥିକ ସ୍ଥାନରୁ ମିଳିଛି | ତେଣୁ ଏହା  କହିବା ସମ୍ଭବ ଯେ ସେମାନେ ମାତା ଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥିଲେ। ମାଲୱା ଏବଂ ରାଜସ୍ଥାନରେ ଷ୍ଟାଇଲାଇଜଡ୍ ଟେରାକୋଟା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଷଣ୍ a ଏକ ଧାର୍ମିକ ଧର୍ମ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା।
• ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର – ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚ ଥିଲା, କୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେଉଛି ଭାବରେ  ର ପଶ୍ଚିମ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସନ୍ତାନ ଏକ ବୃହତ୍ତ ସଂଖ୍ଯା ସମାଧି।  ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ସତ୍ତ୍ୱେ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ବହୁତ ଅଧିକ ଥିଲା | ଆମେ କହିପାରିବା ଯେ ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ସାମାଜିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନତିକ ଢାଞ୍ଚା ଦୀର୍ଘାୟୁକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିନଥିଲା |
• ଅଳଙ୍କାର – ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ଲୋକମାନେ ଅଳଙ୍କାର ଏବଂ ସାଜସଜ୍ଜାକୁ ଭଲ ପାଉଥିଲେ | ମହିଳାମାନେ ଶେଲ ଏବଂ ହାଡର ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧିଥିଲେ ଏବଂ କେଶରେ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଭାବରେ କାମ କରୁଥିବା କମ୍ବି ବହନ କରିଥିଲେ | ସେମାନେ ଅର୍ଦ୍ଧ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥରର ବିଡି ତିଆରି କରିଥିଲେ ଯେପରିକି କାର୍ନେଲିଆନ୍, ଷ୍ଟାଟାଇଟ୍ ଏବଂ କ୍ୱାର୍ଟଜ୍ ସ୍ଫଟିକ୍ |

ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ସାଇଟ୍ |

• ଆହାର (ବାନାସ୍ ଉପତ୍ୟକା, ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ରାଜସ୍ଥାନ) – ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ତରଳିବା ଏବଂ ଧାତବ ବିଦ୍ୟା ଅଭ୍ୟାସ କରିଥିଲେ  , ଅନ୍ୟ ସମସାମୟିକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ତମ୍ବା ଉପକରଣ ଯୋଗାଉଥିଲେ | ଚାଉଳ ଏଠାରେ ଚାଷ କରାଯାଉଥିଲା |
• ଗିଲୁଣ୍ଡ (ବାନାସ୍ ଉପତ୍ୟକା, ରାଜସ୍ଥାନ) – ଏଠାରେ ପଥର ବ୍ଲେଡ୍ ଶିଳ୍ପ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା |
• ଡାଏମାବାଦ (ଅହମ୍ମଦନଗର, ଗୁଜରାଟ) – ଗୋଦାବରୀ ଉପତ୍ୟକାର ବୃହତ୍ତମ ଜୋରୱେ ସଂସ୍କୃତି ସ୍ଥାନ | ପିତ୍ତଳ ଦ୍ରବ୍ୟର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଏହା  ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ ଯେପରିକି ପିତ୍ତଳ ଗଧ, ହାତୀ, ଦୁଇଟି ଚକିଆ ରଥ ଏବଂ ଆରୋହୀ ସହିତ |
• ମାଲୱା (ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ) – ମାଲୱା ସଂସ୍କୃତିର ବସତିଗୁଡିକ ନର୍ମଦା ଏବଂ ଏହାର ଉପନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ଅବସ୍ଥିତ  | ଏହା ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ସେରାମିକ୍ସର ପ୍ରମାଣ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଏବଂ ସ୍ପିଣ୍ଡଲ୍ ହର୍ଲ୍ସ ମଧ୍ୟ |
• କାୟାଥା (ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ) – କାୟା ସଂସ୍କୃତିର ବସତି ମୁଖ୍ୟତ the ଚାମ୍ବଲ ନଦୀ ଏବଂ ଏହାର ଉପନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ଅବସ୍ଥିତ  | ଘରଗୁଡ଼ିକରେ କାଦୁଅ ପ୍ଲାଷ୍ଟର ଚଟାଣ ଥିଲା, କୁମ୍ଭାରରେ ପୂର୍ବ-ହରପନ୍ ଉପାଦାନ ସହିତ ତୀକ୍ଷ୍ଣ କଟି ଧାର ସହିତ ତମ୍ବା ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମିଳିଥିଲା ​​|
• ଚିରାଣ୍ଡ, ସେନୁଆର, ସୋନପୁର (ବିହାର), ମହିଷଦାଲ (ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ) – ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଏହି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରମୁଖ  ଚଲ୍କୋଲିଥିକ୍ ସ୍ଥାନ |
• ସୋନଗାଓଁ, ଇନାମଗାଓଁ ଏବଂ ନାସିକ (ମହାରାଷ୍ଟ୍ର) – ଚୁଲି ଏବଂ ବୃତ୍ତାକାର ଗର୍ତ୍ତ ଘର ସହିତ ବଡ଼ କାଦୁଅ ଘର  ଏଠାରେ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି |
• ନାଭଡାଟୋଲି (ନର୍ମଦା ଉପରେ) – ଏହା ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଚଲକୋଲିଥିକ୍ ବସତି ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ | ଏହା  10 ହେକ୍ଟର ଉପରେ ବିସ୍ତାର ହୋଇ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଇଥିଲା |
• ନେଭାସା (ଜୋରୱେ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର) ଏବଂ ଇରାନ୍ (ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ) – ଏହି ସାଇଟଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କର ହରପନ୍ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା |

ପ୍ରାଚୀନ କାଳ – ଲ Iron ହ ଯୁଗ |

• ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କ ଆଗମନ: ବୈଦିକ ସମୟ |
• ଜୈନ ଧର୍ମ, ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ
• ମହାଜନପଦାସ: ସିଙ୍ଗା ଉପତ୍ୟକା ପରେ ଗଙ୍ଗା ନଦୀ କୂଳରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରମୁଖ ସଭ୍ୟତା |

DOWNLOAD ALL HISTORY ନୋଟସ